7 Maddede Fazla Uyumanın Zararları

Sağlıklı yaşam için günde kaç saat uyku uyunduğu önemlidir. Yeteri kadar uyumak güne daha dinç bir şekilde başlamaya yardımcı olduğu gibi fazla uyumanın da zararları bulunmaktadır. Tıpta Hipersomni adı verilen hastalık, kişinin ruhsal sağlığında birçok olumsuz etkiye sebep olabiliyor. İşte tüm detaylarıyla Hipersomni nedir ve fazla uyumanın zararları nelerdir?

Hipersomni Nedir?

Aşırı uykuculuk olarak tanımlanan Hipersomni nörolojik bir hastalıktır. Hipersomni, uykuda fazla zaman geçiren kişilerde görülmektedir. Genellikle tanılar incelendiğinde sosyoekonomik statü düşük olan hastalarda ve depresyon halindeki kişilerde Hipersomni hastalığına sık rastlanıldığı ortaya çıkıyor. Kişinin hem beden, hem de ruhsal sağlığını bozabildiği için ciddi rahatsızlıklar arasında yer alır.

Fazla Uyumanın Zararları Nelerdir?

İnsan sağlığı için uyku, gerekli bir ihtiyaçtır. Ama fazlası vücudu dinlendirmediği için birçok zararı vardır. Peki, fazla uyumanın zararları nelerdir?

1. Diyabet ve obezite riskini arttırıyor. Fazla uyuyan kişiler, az uyuyanlara göre obeziteye ve diyabete yakalanma riskleri daha yüksektir.
2. Aşırı uyumak felç geçirme riskini arttırıyor. Özellikle yaşlı kadınlarda bu risk daha fazla.
3. Fazla uyumanın zararları arasında kalp krizi geçirme riskini artması da yer alıyor.
4. Yapılan araştırmalara göre fazla uyumak, erken ölümlere de sebep olabiliyor.
5. Uykuda kalma süresi artınca vücut çok hareketsiz kaldığı için sırt ve bel ağrısı ortaya çıkıyor. Bunun yanı sora baş ağrısına da sebep olabiliyor.
6. Aşırı uyumanın zararlarından biri de beyin fonksiyonlarının az çalışmasıdır.
7. Çok uyuyan kişilerin yemek yeme düzeni değiştiği için metabolizmanın işleyişi aksar.

Fazla Uyumanın Zihinsel Sağlığa Zararları

Fazla uyumanın zararları sadece fiziksel olarak görülmez. Aynı zamanda zihinsel sorunlar da ortaya çıkar. Örneğin beyin sisinden dolayı bilişsel gerileme görülür. Bunun gibi fazla uyumanın zihinsel sağlığa zararlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Depresyon ve anksiyeteye sebep olur.
• Alkol ve sigara kullanımını arttırabilir.
• Hafıza problemlerinin yaşanmasına neden olur.
• Fazla uyuyan insanların ev ya da iş yerlerinde hem mutsuz, hem de huzursuz oldukları görülmektedir.
• Yorgunluk hissi ve gün içinde sürekli uyku eğilimi de yine fazla uyumanın zararları arasındadır.

Günlük İdeal Uyku Süresi Ne Kadar?

Günlük ideal uyku süresi 7 saattir. Tabi bu sağlıklı ve yetişkin bireyler için önerilen uyku süresidir. İdeal uyku süresinin yaşa ve bireysel ihtiyaçlara göre değişiklik göstereceğini unutmayınız.

• Bebekler ve çocuklar için: 10-14 saat
• Gençler (14-17 yaş): 8-10 saat
• Yetişkinler (18-64 yaş): 7-9 saat
• Yaşlılar (65+ yaş): 7-8 saat

Uyku süresinin kaliteli olması da en az uyku süresi kadar önemlidir. Gece boyunca sık uyanmak veya düzensiz bir uyku düzenine sahip olmak, uyku süresi ideal olsa bile dinlenmiş hissetmemeye neden olabilir. Daha fazla enerji ve sağlıklı bir yaşam için uyku süresinin düzenli olması ve uyku kalitesinin artırılması gerekir.

Fazla Uyku Ne Zaman Zararlı Hale Gelir?

Fazla uyku, genel olarak 9 saatten fazla uyuma durumu olarak kabul edilir ve uzun vadede fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına neden olabilir. Fazla uyumanın zararları içerisinde en önemli olanlar şunlardır:

• Sürekli yorgun hissetmek: Çok uyuyan kişiler, gün içinde enerjisiz ve halsiz olabilir.
• Metabolizma yavaşlaması: Fazla uyku, kilo alımına ve obezite riskine yol açabilir.
• Kalp ve damar hastalıkları: Araştırmalar, günde 9 saatten fazla uyuyan bireylerin kalp hastalıklarına yakalanma riskinin arttığını göstermektedir.
• Beyin sağlığına etkileri: Çok uyumak, hafıza problemleri ve bilişsel gerilemeye yol açabilir.

Fazla Uyumanın Nedenleri Nelerdir?

Fazla uyuma, genellikle vücudun aşırı dinlenme ihtiyacı duymasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Ancak bazı sağlık sorunları ve yaşam tarzı alışkanlıkları da bu duruma yol açabilir. Fazla uyumanın nedenleri şunlardır:

1. Uyku Bozuklukları

Uyku sırasında solunumun durup başlamasına neden olan uyku apnesi, gece boyunca bölünmüş ve kalitesiz uykuya yol açar. Bu da gün içinde aşırı uyku ihtiyacı doğurabilir.

• Narkolepsi: Kontrolsüz uyku atakları ile kendini gösteren bu rahatsızlık, gündüz aşırı uyuma isteği yaratır.
• Huzursuz Bacak Sendromu: Uyku sırasında bacaklarda rahatsızlık hissi nedeniyle sık sık uyanan kişiler, sabahları dinlenmiş hissetmeyerek daha fazla uyuma ihtiyacı duyabilir.

2. Depresyon ve Stres

Fazla uyumak, depresyon ve anksiyete bozuklukları ile doğrudan ilişkilidir. Psikolojik olarak kendini yorgun hisseden kişiler, kaçış yolu olarak daha fazla uyuma eğiliminde olabilir. Özellikle stres seviyesinin yüksek olması, uyku düzenini bozarak uzun süre uyuma ihtiyacını artırabilir.

3. Hareketsiz Yaşam Tarzı

Düzenli egzersiz yapmamak, vücutta enerji düşüklüğüne ve metabolizmanın yavaşlamasına neden olabilir. Hareketsizlik nedeniyle vücut daha fazla uykuya ihtiyaç duyar fakat aşırı uyku, bu durumu daha da kötüleştirir.

4. Yanlış Beslenme Alışkanlıkları

Aşırı karbonhidrat tüketimi, uyku sırasında kan şekerinin dalgalanmasına neden olarak daha fazla uyuma ihtiyacına yol açabilir. Ayrıca düşük protein tüketimi de, vücudun enerji seviyesini düşürerek uyanmayı zorlaştırabilir.

5. Kullanılan İlaçlar ve Sağlık Sorunları

Bazı antidepresanlar, uyku hapları ve kas gevşeticiler uyku süresinin uzamasına neden olabilir. Ayrıca hipotiroidizm (tiroid bezinin yavaş çalışması) ve diyabet gibi kronik hastalıklar da sürekli uyku ihtiyacı doğurabilir.

6. Sosyal Jet Lag ve Düzensiz Uyku Alışkanlıkları

Hafta içi erken kalkıp hafta sonları geç saatlere kadar uyumak, biyolojik saatin bozulmasına neden olabilir. Bu dengesizlik, vücudun daha fazla uyku talep etmesine yol açabilir.

Fazla Uyumanın Önüne Nasıl Geçilir?

Fazla uyumanın önüne geçmek için:

• Düzenli uyku alışkanlığı edinmeniz gerekir.
• Aktif yaşam tarzını benimsemek için gün içerisinde egzersizler yapmalısınız.
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek önemlidir.
• Fazla uyumanın önüne geçmek için stresten uzak durmanız şarttır.
• Eğer fazla uyuma problemi uzun süre devam ediyorsa, altta yatan nedenlerin tespit edilebilmesi için bir doktora gitmek gerekir.

Uyku Düzeni Nasıl Oluşturulur?

Uyku düzeni oluşturmak için şu adımları uygulayın:

1. Her gün aynı saatte uyumaya ve uyanmaya çalışın.

• Biyolojik saat, düzenli bir uyku programıyla daha sağlıklı çalışır.
• Hafta içi ve hafta sonu uyku saatleriniz arasında büyük farklılıklar olmamalıdır.

2. Yatmadan önce mavi ışık kaynaklarından uzak durun.

• Telefon, bilgisayar ve televizyon gibi cihazlardan yayılan mavi ışık, melatonin üretimini baskılar ve uykusuzluğa neden olur.
• Yatmadan en az 1 saat önce ekran kullanımını sınırlayın.

3. Gün içinde fiziksel olarak aktif olun.

• Düzenli egzersiz, vücut yorgunluğunu artırarak uykuya daha hızlı dalmanızı sağlar.
• Fakat yatmadan hemen önce ağır egzersizler yapmaktan kaçının.

4. Uyku öncesi rahatlatıcı rutinler oluşturun.

• Kitap okumak, meditasyon yapmak veya hafif müzik dinlemek vücudu uykuya hazırlayan ritüellerdir.
• Stres seviyesini azaltarak, hızlı uykuya dalmanızı sağlar.

5. Kafein ve alkol tüketimini azaltın.

• Kahve, çay, enerji içecekleri gibi kafein içeren içecekler uyku düzenini olumsuz etkileyebilir.
• Alkol, ilk etapta uyku getirici gibi görünse de uykunun bölünmesine ve kalitesiz hale gelmesine neden olur.

6. Yeterli su içmeye dikkat edin.

• Gün boyu yeterli miktarda su tüketmek, metabolizmayı dengede tutarak rahat uyumanıza yardımcı olur.
• Ancak uyumaya yakın çok su içmek, sık tuvalete kalkmaya neden olacağı için gece su tüketimini azaltın.

7. Yatak odanızı sadece uyku için kullanın.

• Yatakta çalışmak, yemek yemek veya televizyon izlemek beyninizi uyanık kalmaya şartlandırabilir.
• Konforlu bir yatak ve karanlık bir ortam, daha derin ve kaliteli uyku sağlar.

Fazla uyumanın zararları olduğu kadar kalitesiz bir uyku da, stres, denge kaybı, sinir bozukluğu, sağlıklı düşünememe, dikkat dağınıklığı ve unutkanlık gibi sorunları beraberinde getirebilir. Bu nedenle uyku kalitenizi arttırmak için yukarıdaki önerileri dikkate almanızı öneririz.